Pons de Balazun (mòrt en 1099) èra un nòble occitan que participèt a la Primièra Crosada e a la redaccion d'una de sas primièras istòrias, lo Libre dels francs que prenguèron Jerusalèm.[1][2]
Pons èra dins l'armada del Comte Raimon IV de Tolosa, e acompanhèt lo comte dins la glèisa de Sant Pèire en Antiòquia a la descobèrta de la Santa Lança la serada del 14 de junh de 1098. Moriguèt al sètge d'Arqa en 1099 abans la Presa de Jerusalèm.[1] Segon l'arquevèsque Guilhèm II de Tir, "dabans las muralhas d'Arka ... Pons de Balazun, un nòble de naut reng e un amic del comte de Tolosa ... moriguèt d'un còp de pèira" amb Anselm de Ribemont.[3] Foguèt demèst los seguidors mai importants del comte qu'es mencionat per mai d'un racònte de la crosada:[1] l'Historia Hierosolymitana, l'Hestoria de Hierosolymeritano itinere, l'Historia peregrinorum e l'Historia de via Hierosolymitana.[2]
L'identificacion del toponim d'origina de Pons es debatuda. Lo Latin del Libre dels Francs lo ditz Pontius de Baladuno. Los editors del Recueil des historiens des croisades suggeriguèron qu'aquò fa referéncia a un luòc nomenat Balon o Ballon en francés modèrne. Léon Védel l'identifiquèt coma Balazuc, citant un cas d'una tala latinizacion a partir de 1504. Existís una carta del sègle XI emesa per un Pons de Balazuc a son esposa, Jaquette de Trevenne, e son filh, Jordan. Aqueste Jordan es conegut d'una carta separada que se maridèt en 1120. Védel se creguèt qu'aquò èra Pons e sa familha. Tanben identifiquèt un Gerard de Balazuc coma lo paire de Pons.[1]
Lo Libre dels Francs comença amb una dedicàcia a Leodegar, evesque de Viviers, per sos dos autors, Pons de Balazun e Raymond d'Aguilers.[1] Pons seriá estat un vassal de l'evesque.[1][3] El e Raymond, qu'èra del diocèsi vesin de Le Puy, benlèu se coneguèron en Occitània abans la crosada. Dins sa forma acabada, pasmens, lo libre es l'òbra de Raymond. Pons visquèt pas pro per ne véser la fin, que lo libre s'acabèt sonque après la casuda de Jerusalèm. Segon Raimond, comentant sus la mòrt de Pons, escriguèt lo raconte a l'instigacion de Pons. Se sap pas se Pons aviá un autre ròtle o se deuriá èsser atribuits subretot a el. Present dins las batalhas e dins los conselhs del Comte Raymond, Pons seriá estat subretot una font d'informacion per Raymond, mas demòra aquò d'especulacion.[1]